مراقبت و درمان فشار خون بالا (هیپرتانسیون)

درمان فشار خون بالا اهمیت زیادی دارد زیرا فشار خون بالا و عدم درمان آن می‎تواند منجر به پدیدآمدن مشکلات دیگری شود. هدف از درمان فشار خون بالا کاهش سطح فشار خون و همچنین کاهش خطر بیماری‎های قلبی و سکته‎ی مغزی است. باید هر دو فشار خون سیستولی و دیاستولی در سطح نرمال و طبیعی حفظ شوند. ولی در سالمندان فشار خون سیستولی بالا با بروز بیماری‎های قلبی و سایر مشکلات سلامتی رابطه‎ی نزدیکی دارد.

داروها (داروهای ضد فشار خون-آنتی هیپرتانسیون)

اولین قدم در درمان فشار خون تغییر رژیم غذایی و تغییر در سبک زندگی است. در موارد شدید (فشار خون 100/160م.م جیوه یا بیشتر) یا زمانی‎که تغییر سبک زندگی به تنهایی تأثیری بر کاهش فشار خون ندارد دارو تجویز می‎شود. معمولاً هدف از تجویز دارو کاهش تدریجی و یکنواخت فشار خون است. در اغلب موارد بیمار باید هر 6-4 هفته بعد از آغاز درمان به پزشک مراجعه کند. این مدت زمان برای بررسی اثربخشی و سازگاری داروها و همچنین کنترل عوارض جانبی آنها کافی است. به خاطر داشته باشید که 12-10 هفته طول می‎کشد تا تأثیر کامل یک دارو یا افزایش میزان مصرف آن بطور کامل بررسی شود. در مراجعات بعدی به پزشک باید فشار خون هم در حالت ایستاده و هم در حالت درازکش اندازه‎گیری شود.

داروهای دیورتیک

ممکن است پزشک در ابتدا داروهای دیورتیک (ادرارآور- معروف به قرص آب) تجویز کند. مصرف این دارو موجب کاهش مایعات بدن شده و درنتیجه فشار خون کاهش می‎یابد. این داروها متعلق به گروه داروهای تیازیدی هستند. داروهای تیازیدی درمقایسه با سایر داروهای ضد فشار خون بالا عوارض جانبی ناچیزی دارند. طرز مصرف این داروها یکبار در روز بوده و قیمت مناسبی دارند.

سایر داروهای کاهنده‌ی فشار خون بالا (آنتی هیپرتانسیون)

داروهای دیگری که برای درمان فشار خون بالا تجویز می‎شوند عبارتند از:

• بازدارنده‏های آنزیم مبدل آنژیوتانسیون (ACEs)
• داروهای مسدودکننده‎ی آلفا (آلفا بلاکرها)
• داروهای مسدودکننده‎ی آلفا-بتا
• مسدودکننده‏های گیرنده‎ی آنژیوتانسین II
• مسدودکننده‏های بتا
• مسدودکننده‏های کانال کلسیم
• داروهایی با تأثیر مرکزی
• بازدارنده‏های رنین
• داروهای وازودیلاتور (گشادکننده‎ی رگ‎های خونی)

غالباً افراد مبتلا به فشار خون بالا بیش از یک دارو مصرف می‎کنند. پزشک و داروساز می‎توانند اطلاعات بیشتری درباره‎ی این داروها به شما داده و در تصمیم‎گیری درباره‌ی مصرف بهترین دارو (متناسب با شرایط فرد) به شما کمک کنند. پزشک و داروساز هنگام تجویز دارو شرایط پزشکی و سلامتی فرد را درنظر می‎گیرند.

اگر فشار خون فرد به سطح طبیعی نرسد پزشک می‎تواند راهکارهای دیگری را درنظر بگیرد. به‏عنوان مثال میزان دارو را به مرور کاهش داده و داروی دیگری به داروهای بیمار اضافه کند (بویژه اگر قبلاً داروی دیورتیک تیازید مصرف نکرده باشد) یا آنها را تغییر داده و داروی جدیدی جایگزین کند. ممکن است چندین ماه طول بکشد تا داروها با شرایط بیمار سازگار شده و فشار خون متعادل شود و به سطح طبیعی برسد. در طول دوره‌ی درمانِ فشار خون بالا باید در سبک زندگی نیز تغییراتی اِعمال شود.

عوارض دارویی

درمورد مصرف داروهای کاهنده‎ی فشار خون نگران نباشید (بویژه اگر حالت تهوع ندارید). تحقیقات نشان داده‎اند که درمان دارویی فشار خون بالا در سالمندان و بزرگسالان مؤثر و ایمن بوده و عوارض جانبی ناچیزی دارند. همانند سایر درمان‎ها باید بین اثرات درمانی مثبت و عوارض جانبی بالقوه‎ی مؤثر بر کیفیت زندگی و همچنین عملکرد روزمره‎ی بیمار تعادل برقرار شود. پس با پزشک خود مشورت کنید.

کاهش تدریجی فشار خون برای جلوگیری از غش و ضعف

یکی از عوارض بالقوه‏ی درمان‎های دارویی افت ناگهانی فشار خون است که می‎تواند منجر به غش و ضعف یا بیحالی فرد شود. ممکن است بعد از صرف غذا یا برخاستن این اتفاق برای بیمار رخ دهد. بر همین اساس، این موضوع یکی از دلایلی است که موجب می‎شود پزشک در ابتدا دارویی با دوز پایین تجویز کرده سپس آن را به تدریج و با احتیاط افزایش دهد. زمانی‎که داروی کاهنده‎ی فشار خون مصرف می‎کنید هنگام برخاستن مراقب باشید و به آرامی بلند شوید تا بدن شما بتواند با شرایط جدید سازگار شود.

کاهش سطح پتاسیم خون (هیپوکالمی)

ممکن است مصرف داروهای دیورتیک منجر به کاهش سطح پتاسیم خون شود. کاهش سطح پتاسیم خون می‎تواند موجب ضعف ماهیچه‎ای یا پدید آمدن مشکلاتی دررابطه با ضربان قلب شود.

در طول درمان پزشک می‎تواند سطح پتاسیم خون بیمار را بررسی و اندازه‎گیری کرده و مکمل‎های پتاسیم تجویز کند. برخی از غذاها نیز منابع غنی از پتاسیم هستند. بااین‎حال، داروهای دیگری هم برای درمان فشار خون بالا وجود دارد که می‎توانند میزان پتاسیم خون را در سطح طبیعی حفظ کنند. قبل از مصرف مکمل پتاسیم یا نمک حاوی پتاسیم (برای اطلاع از میزان پتاسیم برچسب محصول را بخوانید) به جای نمک معمولی با پزشک خود مشورت کنید.