
درمان فشار خون بالا اهمیت زیادی دارد زیرا فشار خون بالا و عدم درمان آن میتواند منجر به پدیدآمدن مشکلات دیگری شود. هدف از درمان فشار خون بالا کاهش سطح فشار خون و همچنین کاهش خطر بیماریهای قلبی و سکتهی مغزی است. باید هر دو فشار خون سیستولی و دیاستولی در سطح نرمال و طبیعی حفظ شوند. ولی در سالمندان فشار خون سیستولی بالا با بروز بیماریهای قلبی و سایر مشکلات سلامتی رابطهی نزدیکی دارد.
داروها (داروهای ضد فشار خون-آنتی هیپرتانسیون)
اولین قدم در درمان فشار خون تغییر رژیم غذایی و تغییر در سبک زندگی است. در موارد شدید (فشار خون 100/160م.م جیوه یا بیشتر) یا زمانیکه تغییر سبک زندگی به تنهایی تأثیری بر کاهش فشار خون ندارد دارو تجویز میشود. معمولاً هدف از تجویز دارو کاهش تدریجی و یکنواخت فشار خون است. در اغلب موارد بیمار باید هر 6-4 هفته بعد از آغاز درمان به پزشک مراجعه کند. این مدت زمان برای بررسی اثربخشی و سازگاری داروها و همچنین کنترل عوارض جانبی آنها کافی است. به خاطر داشته باشید که 12-10 هفته طول میکشد تا تأثیر کامل یک دارو یا افزایش میزان مصرف آن بطور کامل بررسی شود. در مراجعات بعدی به پزشک باید فشار خون هم در حالت ایستاده و هم در حالت درازکش اندازهگیری شود.
داروهای دیورتیک
ممکن است پزشک در ابتدا داروهای دیورتیک (ادرارآور- معروف به قرص آب) تجویز کند. مصرف این دارو موجب کاهش مایعات بدن شده و درنتیجه فشار خون کاهش مییابد. این داروها متعلق به گروه داروهای تیازیدی هستند. داروهای تیازیدی درمقایسه با سایر داروهای ضد فشار خون بالا عوارض جانبی ناچیزی دارند. طرز مصرف این داروها یکبار در روز بوده و قیمت مناسبی دارند.
سایر داروهای کاهندهی فشار خون بالا (آنتی هیپرتانسیون)
داروهای دیگری که برای درمان فشار خون بالا تجویز میشوند عبارتند از:
- بازدارندههای آنزیم مبدل آنژیوتانسیون (ACEs)
- داروهای مسدودکنندهی آلفا (آلفا بلاکرها)
- داروهای مسدودکنندهی آلفا-بتا
- مسدودکنندههای گیرندهی آنژیوتانسین II
- مسدودکنندههای بتا
- مسدودکنندههای کانال کلسیم
- داروهایی با تأثیر مرکزی
- بازدارندههای رنین
- داروهای وازودیلاتور (گشادکنندهی رگهای خونی)
غالباً افراد مبتلا به فشار خون بالا بیش از یک دارو مصرف میکنند. پزشک و داروساز میتوانند اطلاعات بیشتری دربارهی این داروها به شما داده و در تصمیمگیری دربارهی مصرف بهترین دارو (متناسب با شرایط فرد) به شما کمک کنند. پزشک و داروساز هنگام تجویز دارو شرایط پزشکی و سلامتی فرد را درنظر میگیرند.
اگر فشار خون فرد به سطح طبیعی نرسد پزشک میتواند راهکارهای دیگری را درنظر بگیرد. بهعنوان مثال میزان دارو را به مرور کاهش داده و داروی دیگری به داروهای بیمار اضافه کند (بویژه اگر قبلاً داروی دیورتیک تیازید مصرف نکرده باشد) یا آنها را تغییر داده و داروی جدیدی جایگزین کند. ممکن است چندین ماه طول بکشد تا داروها با شرایط بیمار سازگار شده و فشار خون متعادل شود و به سطح طبیعی برسد. در طول دورهی درمانِ فشار خون بالا باید در سبک زندگی نیز تغییراتی اِعمال شود.
عوارض دارویی
درمورد مصرف داروهای کاهندهی فشار خون نگران نباشید (بویژه اگر حالت تهوع ندارید). تحقیقات نشان دادهاند که درمان دارویی فشار خون بالا در سالمندان و بزرگسالان مؤثر و ایمن بوده و عوارض جانبی ناچیزی دارند. همانند سایر درمانها باید بین اثرات درمانی مثبت و عوارض جانبی بالقوهی مؤثر بر کیفیت زندگی و همچنین عملکرد روزمرهی بیمار تعادل برقرار شود. پس با پزشک خود مشورت کنید.
کاهش تدریجی فشار خون برای جلوگیری از غش و ضعف
یکی از عوارض بالقوهی درمانهای دارویی افت ناگهانی فشار خون است که میتواند منجر به غش و ضعف یا بیحالی فرد شود. ممکن است بعد از صرف غذا یا برخاستن این اتفاق برای بیمار رخ دهد. بر همین اساس، این موضوع یکی از دلایلی است که موجب میشود پزشک در ابتدا دارویی با دوز پایین تجویز کرده سپس آن را به تدریج و با احتیاط افزایش دهد. زمانیکه داروی کاهندهی فشار خون مصرف میکنید هنگام برخاستن مراقب باشید و به آرامی بلند شوید تا بدن شما بتواند با شرایط جدید سازگار شود.
کاهش سطح پتاسیم خون (هیپوکالمی)
ممکن است مصرف داروهای دیورتیک منجر به کاهش سطح پتاسیم خون شود. کاهش سطح پتاسیم خون میتواند موجب ضعف ماهیچهای یا پدید آمدن مشکلاتی دررابطه با ضربان قلب شود.
در طول درمان پزشک میتواند سطح پتاسیم خون بیمار را بررسی و اندازهگیری کرده و مکملهای پتاسیم تجویز کند. برخی از غذاها نیز منابع غنی از پتاسیم هستند. بااینحال، داروهای دیگری هم برای درمان فشار خون بالا وجود دارد که میتوانند میزان پتاسیم خون را در سطح طبیعی حفظ کنند. قبل از مصرف مکمل پتاسیم یا نمک حاوی پتاسیم (برای اطلاع از میزان پتاسیم برچسب محصول را بخوانید) به جای نمک معمولی با پزشک خود مشورت کنید.