فشار خون بالا (هیپرتانسیون) - حقایق اساسی

فشار خون بالا چیست؟

فشار خون بالا یا هیپرتانسیون «مرگ خاموش» نیز نامیده می‎شود. زیرا این بیماری علائم اندکی دارد. در واقع ممکن است فرد مبتلا از ابتلا به فشار خون مطلع نباشد. عدم درمان فشار خون می‎تواند منجر به حملات قلبی، سکته‌ی مغزی، بیماری‎های کلیوی، مشکلات بینایی و عوارض جدی دیگر شود.

فشار خون بالا رابطه‎ی مستقیمی با افزایش سن دارد. زیرا با افزایش سن رگ‎های خونی بطور طبیعی سفت و سخت می‎شوند. با خشک شدن رگ‎ها نیروی مورد نیاز برای پمپاژ خون در رگ‎ها افزایش یافته و درنتیجه نیروی بیشتری بر دیواره‎ی آنها وارد می‎شود. نیروی وارده می‎تواند موجب ضعیف‎شدن رگ‎ها و آسیب‎دیدن آنها شود.

خوشبختانه در اغلب موارد تشخیص فشار خون بالا و کنترل آن آسان است. به همین دلیل کنترل منظم فشار خون اهمیت زیادی دارد. بیش از نیمی از افراد بالای 60 سال و بالاتر دچار فشار خون بالا هستند.

اندازه‎گیری فشار خون

برای اندازه‎گیری فشارخون دو عدد ثبت می‎شود. به‎عنوان مثال فشار خون فردی 150 روی 90 است (که بصورت 90/150 م.م جیوه نوشته می‎شود). عدد اول (150) فشار سیستولی است که مربوط به نیروی حاصل از ضربان‎های قلب (تپش قلب) است و فشار خون فرد را در هنگام تپش قلب اندازه‎گیری می‎کند. عدد دوم که فشار دیاستولی نام دارد فشار خون فرد در هنگام استراحت قلب را مشخص می‌کند.

فشار خون هدف

توصیه ‏های پزشکان و متخصصان مراقبت سلامت درباره‌ی فشار خون براساس سن و وضعیت سلامت فرد است و ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. فشار خون هدف در هر فرد برمبنای سن و سایر شرایط پزشکی است. بطور کلی، در بزرگسالانی که ازنظر سلامت جسمانی در وضعیت خوبی قرار دارند فشار خون نهایی برابر 90/150م.م جیوه یا کمتر است.

ولی، این مبنا برای تمام سالمندان یکسان نیست و می‎تواند براساس وضعیت سلامتی و شرایط جسمانی افراد تغییر کند. درصورت ابتلا به فشار خون بالا باید با پزشک خود مشورت و همکاری کنید تا براساس موقعیت خاص و شرایط جسمانی شما توصیه‎های لازم برای کنترل فشار خون را به شما ارائه دهد. به‎عنوان مثال اگر فردی دچار مشکلات کلیوی یا دیابت باشد فشار خون هدف در او کمتر است. در یک مطالعه با عنوان SPRINT مشخص شده است که فشار خون هدف در سالمندان مبتلا به بیماری‌های قلبی یا مشکلات گردش خون پایین و فشار سیستولی معادل 120 م.م جیوه یا کمتر است. ازطرف دیگر کاهش فشار خون در سالمندان ضعیف (ازنظر جسمانی و سلامتی) می‎تواند مضر باشد.

دلایل فشار خون بالا

با افزایش سن انعطاف‎پذیری رگ‎های خونی کاهش یافته و مواد چرب (پلاکت) دیواره‎ی رگ‎ها را می‎پوشانند. درنتیجه رگ‎ها باریک‎تر شده و تصلب شرایین پدید می‎آید. تصلب شرایین اغلب بدلیل وجود کلسترول بالای خون و رسوب آن در رگ‎ها ایجاد می‎شود.

تغییرات ناشی از توانایی بدن برای تنظیم سدیم (نمک) و آب نیز نقش مهمی در ابتلا به فشار خون دارد. حدود دو سوم از سالمندان نسبت به میزان اضافی نمک در بدن حساس هستند. اگر شما نیز جزو این گروه از افراد باشید مایعات اضافی در بدن شما حبس می‏شوند. افزایش مایعات در بدن میزان خون پمپاژشده توسط قلب را افزایش می‎دهد. اگر به انواع خاصی از بیماری‎های قلبی مبتلا باشید افزایش مایعات و درنتیجه افزایش پمپاژ خون می‎تواند خطرناک باشد. افزایش وزن نیز احتمال ابتلا به فشار خون بالا را بیشتر می‎ کند.